Wat de PISA-resultaten écht zeggen:
Een genuanceerde blik op de uitdagingen in het Vlaams onderwijs
De recente PISA-resultaten tonen aan dat de Vlaamse 15-jarigen opnieuw achteruitgaan in wiskunde, lezen en wetenschappen. Dit is uiteraard geen gunstige ontwikkeling, en het roept terecht vragen op over de kwaliteit van ons onderwijs. Hoewel we deze resultaten zouden kunnen gebruiken om onze diensten te promoten, is het te simplistisch om te beweren dat bijles de allesomvattende oplossing is. Naar mijn mening is de groeiende vraag naar bijles eerder een teken van een groter probleem. De realiteit is complexer en vereist een grondige analyse.
Wat is PISA?
Om ervoor te zorgen dat we allemaal op dezelfde golflengte zitten, volgt hier een introductie over PISA. PISA (Programme for International Student Assessment) is een internationaal onderzoek van de OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) dat 15-jarigen test op hun leesvaardigheid, wiskundige geletterdheid en wetenschappelijke geletterdheid. De 2-uur durende test wordt sinds 2000 om de drie jaar afgenomen. De editie van 2021 werd echter uitgesteld naar 2022 vanwege de coronapandemie.
Wat waren de Vlaamse testresultaten in 2022?
We zien een daling in alle drie de domeinen, waarbij de grootste achteruitgang in wiskunde wordt genoteerd. Ten opzichte van 2018 daalt de Vlaamse score in wiskunde met 17 punten, terwijl het OESO-gemiddelde met 15 punten daalt. Op lange termijn is de daling in Vlaanderen nog alarmerender: 52 punten sinds 2003, vergeleken met een gemiddelde daling van 22 punten in de OESO-landen.
Voor lezen en wetenschappen bevindt Vlaanderen zich nu in de internationale middenmoot. Echter, ook hier is er een daling ten opzichte van 2018 en 2009 respectievelijk. Het is belangrijk te benadrukken dat de achteruitgang in Vlaanderen groter is dan de gemiddelde daling in de OESO-landen.
Hoe moeten we deze resultaten interpreteren?
De PISA-resultaten zijn complex en worden beïnvloed door verschillende factoren, zowel binnen als buiten het onderwijs. Bijna alle landen vertonen een daling in absolute cijfers, deels toe te schrijven aan de impact van de COVID-19-pandemie en bevindingen over verkorte aandachtsspannes.
Echter, de grotere achteruitgang van Vlaanderen in vergelijking met andere landen is zorgwekkend. Dit suggereert specifieke factoren die een grotere impact hebben. Zo speelt het jarenlange lerarentekort in Vlaanderen waarschijnlijk een rol. Daarnaast heeft de Vlaamse regering de afgelopen jaren hervormingen doorgevoerd in het onderwijs, maar deze hebben tijd nodig om effect te tonen. De daling in de PISA-resultaten kan dus deels te wijten zijn aan de overgangsperiode van deze hervormingen.
Conclusie: Geen paniek, maar bezinning en actie
De PISA-resultaten zijn geen reden tot paniek. De dalende trend is wereldwijd, maar de relatieve achteruitgang van Vlaanderen is een signaal dat we serieus moeten nemen. Om de onderwijskwaliteit te verbeteren, zijn aanvullende maatregelen nodig. Disclaimer: hier volgt onze mening vanuit onze ervaring:
- Continue monitoring van leerlingen: Het gebruik van monitoringstools kan van onschatbare waarde zijn om de leerprestaties van leerlingen regelmatig te volgen en tijdig bij te sturen waar nodig.
- Versterking van lerarenopleidingen en aantrekkelijker maken van de lerarenfunctie: Investeren in de kwaliteit van lerarenopleidingen is essentieel om hooggekwalificeerde en gemotiveerde leraren aan te trekken en te behouden. Een aantrekkelijke lerarenfunctie met verbeterde arbeidsvoorwaarden, nadruk op professionalisering en loopbaanontwikkeling zal een positieve impact hebben op de onderwijskwaliteit.
En vergeet niet: Onze Vlaamse tieners zijn slimme koppen. Met de juiste begeleiding en kansen komen ze vast en zeker ver!